Strojenie gitary

Witam!
Tym razem pouczymy się trochę o strojeniu gitary. Nie chciałbym się jednak rozwodzić na temat elektronicznych stroików (sam posiadam 2 takie gadżety: jeden firmy Boss, drugi w multiefekcie gitarowym Digitech). Co prawda byłem już w takiej sytuacji: zespół gra, moja struna pęka i cała gitara się rozstraja - zakładam strunę i dostrajam gitarę w czasie gry kolegów (nie muszę nic słyszeć, wyświetlacz pokazuje mi, że kolejne struny są już nastrojone!). Takie sytuacje przytrafiają się jednak rzadko.

Elektroniczne zabawki dostrajają nam puste struny. Aby teraz skutecznie grać, trzeba mieć gitarę wysokiej klasy, strojącą idealnie na całej długości gryfu. Jeśli takiej nie macie, na wyższych progach struny mogą okazać się nastrojone niedokładnie.

Strojąc samodzielnie, ćwiczymy:

• znajomość dźwięków na gryfie gitary,
• rozpoznawanie dźwięków identycznych,
• rozpoznawanie interwałów, czyli odległości między dźwiękami (np. tercja, kwarta, kwinta, oktawa),
• posługiwanie się kluczami.

Umiejętności te, okażą się pomocne w dalszym doskonaleniu gry.

Aby sprawdzić, czy instrument stroi na całym gryfie, wykonujemy taki manewr:

• naciskamy strunę na 12 progu i wydobywamy dźwięk
• potem wydobywamy na tej strunie flażolet na 12 progu
• oba wydobyte dźwięki powinny mieć identyczną wysokość
• każdą strunę sprawdzamy w ten sam sposób

Jeśli gitara ma gryf 24-progowy, manewr ten powtarzamy na 24.

Metody strojenia gitary

Zacząć trzeba od tego, że aby zabrać się do strojenia - musimy koniecznie nastroić pierwszą strunę. To do niej będziemy przecież stroili następne. Aby dobrze nastroić pierwszą strunę, użyjmy kamertonu, czyli stroika (dmuchanego, widełkowego). Przyciskamy strunę pierwszą E1 na piątym progu, regulujemy kluczem dotąd, aż dźwięk ze stroika i dźwięk tej struny staną się identyczne. Jest to dźwięk A!

Pustą strunę E1 możemy też dostroić do dźwięku E zagranego na nastrojonym już instrumencie, np. fortepianie.

Dość łatwo też porównać pustą E1 do dźwięku E podanego z instrumentu elektronicznego, jakim jest keyboard.

Jeśli pierwsza struna E1 jest już nastrojona, możemy rozpocząć strojenie całej gitary.

Proponuję dziewięć metod strojenia i sprawdzania stroju gitary. Metody te bazują na naszym słuchu muzycznym i znajomości dźwięków na gryfie instrumentu. Doskonalą też nasze umiejętności rozpoznawania i porównywania dźwięków.

Metoda 1 - Klasyczna

Porównujemy dźwięk pustej struny z dźwiękiem struny następnej, dociskanej na 5 progu (wyjątek – struna G3 na progu 4). Dźwięki te powinny być identyczne.

E1--0---------------------------------------------
H2----5------0------------------------------------
G3-------------4-------0--------------------------
D4-----------------------5------0-----------------
A5--------------------------------5------0--------
E6-----------------------------------------5------

Pobierz przykład w mp3 (133 KB)

CIEKAWOSTKA: do sprawdzenia stroju na strunach basowych można wykorzystać zjawisko rezonansu. Jeśli np. struny A5 i E6 są dobrze nastrojone – trąć trzymaną na 5 progu strunę E6, a zobaczysz, że pusta struna A5 zacznie drgać sama – i będzie słychać wydawany przez nią dźwięk (zgaś dłonią drgającą strunę E6). Struna E6 przekazała drgania strunie A5.

Metoda 2 - Oktawy

Porównujemy na sąsiednich strunach dźwięki, które są od siebie w odległości oktawy (np. od E do E – przez całą gamę).

E1--7---------------------------------------------
H2----0------8------------------------------------
G3-------------0------7---------------------------
D4----------------------0------7------------------
A5-------------------------------0------7---------
E6----------------------------------------0-------

Pobierz przykład w mp3 (135 KB)

Między wydobywanymi dźwiękami musi być rzeczywiście odległość oktawy (w każdej parze dźwięków).

Metoda 3 - Tercje

Porównujemy na sąsiednich strunach dźwięki, które są od siebie w odległości tercji (np. od C w górę do E)

E1--4---------------------------------------------
H2----5------5------------------------------------
G3-------------5------4---------------------------
D4----------------------5------4------------------
A5-------------------------------5------4---------
E6----------------------------------------5-------

Pobierz przykład w mp3 (123 KB)

Tercja jest odległością muzyczną (interwałem), który jest stosunkowo łatwo rozpoznawalny przez ucho ludzkie.

Metoda 4 - Kwarty

Porównujemy na sąsiednich strunach dźwięki, które są od siebie w odległości kwarty (np. od E w górę do A).

E1--5----------------------------------------------
H2----5------5-------------------------------------
G3-------------4------5----------------------------
D4----------------------5------5-------------------
A5-------------------------------5------5----------
E6----------------------------------------5--------

Pobierz przykład w mp3 (140 KB)

Kwarty na przesterowanej gitarze elektrycznej są stosowane w rockowych riffach, ze względu na ich dość ostre brzmienie.

Metoda 5 - Kwinty

Porównujemy na sąsiednich strunach dźwięki, które są od siebie w odległości kwinty (np. od A w górę do E).

E1--7---------------------------------------------
H2----5------8------------------------------------
G3-------------5------7---------------------------
D4----------------------5------7------------------
A5-------------------------------5------7---------
E6----------------------------------------5-------

Pobierz przykład w mp3 (135 KB)

Kwinty na przesterowanych elektrykach są bardzo często stosowane w rockowych riffach jako power chords, ze względu na ich ostre brzmienie i uniwersalny charakter (ani to dur ani moll).

Metoda 6 - Flażolety

Strojenie flażoletami. Wydobyte przez nas pary flażoletów powinny dawać dźwięki o identycznej wysokości. Flażolet wykonujemy przez delikatne położenie opuszki palca lewej ręki na strunie. W momencie trącenia tej struny prawą ręką palec delikatnie unosimy (bardziej zaawansowani nie muszą już puszczać palca). Flażolety najłatwiej wykonać na progach : 12, 7, 5, 4 (ten ostatni trochę trudniej).

Bardzo ciekawy wykład na temat flażoletów napisał w komentarzach Chords ZENWRO – Polecam!

Porównujemy flażolety na progach:

E1--7---------------------------------------------
H2----5------5------------------------------------
G3-------------4------7---------------------------
D4----------------------5------7------------------
A5-------------------------------5------7---------
E6----------------------------------------5-------

Pobierz przykład w mp3 (150 KB)

Metoda technicznie trudniejsza, wymagająca umiejętności wydobywania flażoletów, ale za to dość „ łatwa słuchowo „ (wysokości flażoletów porównuje się dość łatwo).

Metoda 7 - Akord

Gramy po kolei wszystkie dźwięki akordu. W przykładzie wybrałem mój ulubiony do tego celu barowy akord E-dur. Dla początkujących jest to sposób dość trudny. Polecam go raczej średnio zaawansowanym, gdyż polega na uzyskaniu charakterystycznej dla danego akordu melodii, złożonej z kolejnych jego dźwięków. Ucho musi „ pamiętać „ tę melodię.

E1--4---------------------------------------------
H2----------5-------------------------------------
G3------------------4-----------------------------
D4---------------------------6--------------------
A5------------------------------------7-----------
E6--------------------------------------------0---

Pobierz przykład w mp3 (96 KB)

W metodzie tej wybierajcie raczej akord barowych, bez brzmiących pustych strun. Niektóre gitary ciut inaczej stroją na pustych strunach, a inaczej na strunach dociskanych do gryfu.

Metoda 8 - Puste struny

Zagranie po kolei wszystkich pustych strun lub flażoletów na 12 progu daje też charakterystyczną melodię, którą ucho bardziej wprawnego już gitarzysty „ pamięta „. Przy okazji możemy porównać te dwie melodie – powinny różnić się o oktawę.

E1--0---------------------F12-------------------------------
H2----0-----------------------F12---------------------------
G3------0-------------------------F12-----------------------
D4--------0---------------------------F12-------------------
A5----------0-----------------------------F12---------------
E6------------0-------------------------------F12-----------

Pobierz przykład w mp3 (160 KB)

Metoda 9 - Porównanie dźwięku

Polega na porównaniu wybranego dźwięku, zagranego na różnych strunach. Np. dźwięk E można odnaleźć na różnych strunach. Struny trzeba dostroić tak, aby we właściwych miejscach (dana struna – odpowiedni próg) dźwięki rzeczywiście brzmiały jak E (mogą być to dźwięki E różniące się o oktawy).

Przykładowa tabulatura pokazuje rozmieszczenie dźwięków E na gryfie gitary.

E1--0--12--24----------------------------------------------
H2--------------5--17--------------------------------------
G3----------------------9--21------------------------------
D4------------------------------2--14----------------------
A5--------------------------------------7--19--------------
E6----------------------------------------------0--12--24--

Podsumowanie

• możliwość wykorzystania elektronicznych urządzeń, programów do strojenia gitary nie zwalnia nas od konieczności doskonalenia umiejętności strojenia instrumentu samodzielnie, metodami korzystającymi z naszego słuchu muzycznego
• strojąc gitarę różnymi metodami ćwiczymy czułość naszego słuchu muzycznego
• wielkim zyskiem dla nas jest doskonalenie się w znajomości dźwięków na gryfie oraz umiejętności łapania i rozpoznawania różnych interwałów (przyda się nam to później w grze solowej na gitarze)

Życzę wszystkim gitarzystom przyjemnej dla uszu gry na nastrojonym instrumencie. Granie na nie nastrojonej gitarze wypacza słuch muzyczny grającego i słuchaczy.

Miłych ćwiczeń!
Jarek vel rodzina123
27-07-2006r.

Następny artykuł: Chwyty dla początkującego »