Zacznij systematycznie uczyć się grać na gitarze razem ze stroną Moja nauka - będziesz miał/miała do niej dostęp po zalogowaniu się w serwisie

Ćwiczenia prawej ręki

Cześć!
Tym razem proponuję rozważania na temat pracy prawej ręki w grze na gitarze. Temat o tyle złożony i trudny, co ważny. To prawa ręka sprawia, że wykonywana przez nas na gitarze muzyka jest rytmiczna, dynamiczna. Chwyta za serce, ponosi do tańca, buja nas i zachęca do śpiewu.

Artykuł ten podzieliłem na cztery części:

  1. Uwagi techniczne o wydobywaniu dźwięków
  2. Uderzanie strun dłonią w biciach
  3. Wybrane techniki gry prawą ręką
  4. Rozwijanie swoich umiejętności rytmicznych w grze

I. Wydobywanie dźwięków

Wydobywanie z gitary dźwięków może odbywać się za pomocą naszych palców prawej dłoni lub za pomocą piórka czyli kostki.

Gra palcami

W grze palcami musisz pamiętać o następujących zasadach:

  • prawa ręka oparta jest o brzeg gitary
  • dłoń zwisa swobodnie
  • palce są rozluźnione i lekko zgięte
  • palce uderzają w struny, ale ich nie szarpią! Nie podrywamy strun do góry!
  • palce wykonują możliwie minimalne ruchy podczas gry
  • istnieją dwa sposoby uderzania palca o strunę:
    • po każdym trąceniu struny palec opiera się lekko o strunę sąsiadującą (grubszą)
    • po każdym trąceniu struny palec pozostaje w powietrzu, skierowany opuszką w stronę dłoni. Ten sposób jest stosowany znacznie powszechniej.
  • dłoń nie przemieszcza się, podczas gry poruszają się palce

Gra piórkiem

Uwagi na temat gry piórkiem:

  • prawa ręka oparta jest o brzeg gitary
  • dłoń swobodna, kant dłoni jest tuż nad mostkiem
  • piórko trzymamy kciukiem i palcem wskazującympiórko trzymamy kciukiem i palcem wskazującym (patrz zdjęcie)
  • oś kciuka jest mniej więcej prostopadła do osi piórka
  • piórko trąca struny (w obie strony), jego oś jest mniej więcej prostopadła do struny
  • piórko wchodzi płytko między struny (ok. 2 mm)
  • grając piórkiem pracuj luźnym nadgarstkiem, a nie całą ręką
  • wykonuj możliwie minimalne ruchy piórkiem i dłonią

II. Uderzanie strun dłonią

Wykonując różne bicia, możemy w różny sposób ułożyć dłoń do gry.

Przykład 1

W utworze "Oto ja" Kasi Kowalskiej (intro, zwrotka) dłoń należy ułożyć następująco: kciuk oparty na strunie A5, palce 1 i 2 oparte delikatnie na strunach G3 i D4.

E1----------------------|-----------------------|
H2-------1---------1----|-------1----------1----|
G3-----0---0-----0---0--|-----0---0------0---0--|
D4----------------------|-----------------------|
A5--3---------0---------|-----------------------|
E6----------------------|--3----------0---------|

Na strunach basowych gramy kciukiem. Na strunie G3 gra palec 1 (wskazujący), na strunie H2 gra palec 2 (środkowy).

Przykład 2

W biciach, w których uderzamy we wszystkie struny z obu stron naprzemiennie (góra-dół), można ułożyć dłoń na dwa sposoby:

  • palce lekko zgięte, połączone, luźno trącają struny powierzchnią paznokci (z góry) lub opuszkami (z dołu).
  • kciuk i palec wskazujący ułożone tak, jakby trzymały piórko, trącają struny zawsze powierzchniami paznokci.

Sposób A. jest korzystny w biciach, w których wymagane jest tłumienie niektórych uderzeń w struny, np. w muzyce reggae. Po uderzeniu w struny z góry palce prostujemy, zaś dłonią nakrywamy struny, powodując zgaszenie ich brzmienia. Np. w utworze "Podzielono świat" zespołu Daab.

E1--5-----5------5-----5------5-----5------5-----5------|
H2--5-----5------5-----5------5-----5------5-----5------|
G3--5-----5------5-----5------5-----5------5-----5------|
D4--7-----7------7-----7------7-----7------7-----7------|
A5--7-----7------7-----7------7-----7------7-----7------|
E6--5-----5------5-----5------5-----5------5-----5------|

 *--x------------x------------x------------x------------|

III. Wybrane techniki gry prawą ręką

Wybrałem pięć technik gry, którymi można wzbogacić grę, głównie w muzyce rockowej.

Pick-Slide

Technika pick-slide polega na przejechaniu brzegiem piórka po strunie lub strunach, najczęściej w dół gryfu. Często używana w muzyce rockowej, zwłaszcza w momentach wejścia w jakiś kulminacyjny moment utworu: refren lub solo.

E1-------------------------
H2-------------------------
G3-------------------------
D4-------------------------
A5--2----17--\-----9-------
E6--0----17---\----9-------
               \

Ściągnij przykład na Pick-Slide w mp3 (150 KB)
Technika Pick-Slide

Palm Muting

Technika palm muting polega na tłumieniu strun kantem prawej dłoni, położonym delikatnie na strunach na wysokości mostka.

Pamiętaj! Nie możesz położyć dłoni na strunach w innym miejscu, bo zmienisz wysokość granych dźwięków.
E1------------------------------------------|-----
H2------------------------------------------|-----
G3------------------------------------------|-----
D4--5----5----5----5----5----5----5----5----|--5--
A5--3----3----3----3----3----3----3----3----|--3--
E6------------------------------------------|-----

 *--x---------x---------x---------x---------|--x--

Tapping

Technika tapping polega na wykorzystaniu palca (palców) prawej ręki do zagrania dodatkowych dźwięków. Palec środkowy prawej ręki (najczęściej, wg mnie również najlepiej) uderza energicznie w strunę na określonym progu, wykonując technikę hammer on (wydobycie dźwięku uderzeniem palca w strunę bez trącenia jej). Palec ten, po zagraniu dźwięku można zdjąć ze struny, energicznie ją szarpiąc. Wykonana w ten sposób technika pull-off spowoduje powstanie kolejnego dźwięku.

Tapping jest bardzo efektowny. Daje możliwość zagrania kilkunastu dźwięków na sekundę. Chętnie stosowany w solówkach w muzyce rockowej i heavy metalowej. Jednym z największych mistrzów tappingu jest niewątpliwie Eddie Van Halen.

E1--5H8T13(X2)-5H8T12(X2)------------------------|
H2-----------------------5H8T13(X2)-5H8T10(X2)---|
G3-----------------------------------------------|
D4-----------------------------------------------|
A5-----------------------------------------------|
E6-----------------------------------------------|

E1-----------------------------------------------|
H2-----------------------------------------------|
G3-5H7T10(X2)-5H7T9(X2)--------------------------|
D4---------------------5H7T10(X2)-5H7T9(X2)------|
A5-----------------------------------------------|
E6-----------------------------------------------|

Ściągnij przykład na Tapping w mp3 (80 KB)
Tapping

Vibrato

Prawa ręka może nam posłużyć do wykorzystania vibrato, zwanego popularnie wajchą. Ramię wajchy chwytamy palcami prawej ręki i naciskamy ku gitarze lub ciągniemy do góry. W pierwszym przypadku dźwięki obniżają się, w drugim są coraz wyższe. Jeśli gitara elektryczna ma mostek zawieszony, a nie stały - wajcha działa w obie strony (góra-dół) i ma znaczny zasięg (można zagrać pustą strunę E6 i wajchą tak obniżyć dźwięk, że przestanie być słyszalny). Wykorzystanie wajchy w praktyce może być bardzo różnorodne, a mistrzem w tej dziedzinie jest, moim zdaniem, Steve Vai.

Oto przykład, w którym zagrałem flażolet na strunie H2 na progu 7 (dźwięk f#), po czym wajchę uniosłem, aby ją opuszczać skokowo. Efekt ten nazywany bywa "rżeniem konia".
Ściągnij przykład na Vibrato w mp3 (58 KB)

Zaznaczam, że jest to jedna z naprawdę wielu możliwości wykorzystania wajchy w grze na elektrycznej gitarze. Najczęściej jednak wykorzystujemy wajchę do lekkiego pobujania dźwiękiem po zagraniu akordu, co wprowadza do wykonywanej muzyki miły klimacik.

Flażolety sztuczne i wymuszone

Często stosowanymi technikami prawej ręki są flażolety sztuczne i wymuszone.

Flażolety sztuczne gramy w sposób następujący.

Lewą ręką trzymaj dźwięk C - na strunie A5 próg 3. Palcem środkowym prawej ręki szybko i energicznie uderz w strunę A5 na 15 progu (dźwięk C na progu 3 + 12 progów). Tylko pamiętaj! W strunę uderzasz, ale jej nie dociskasz do gryfu. Czy słyszysz ? To jest właśnie flażolet sztuczny. Teraz możesz wykonać ćwiczenie. Złap zwykły akord C-dur i uderzaj palcem środkowym prawej ręki w struny wg tabulatury.

E1------------------------------------------|
H2------------------------------------------|
G3----------------12-12---------------------|
D4---------14-14---------14-14--------------|
A5--15-15-----------------------15-15-------|
E6------------------------------------------|

Ściągnij przykład na Flażolety sztuczne w mp3 (158 KB)

W jednym z utworów Steve Vai trzyma zwykły akord A-dur, zaś wyprostowanym palcem środkowym prawej ręki uderza w trzy struny jednocześnie na progu 14 (struny H2, G3, D4). Słychać ładny flażolet sztuczny złożony z trzech dźwięków.


Flażolety wymuszone gramy inaczej.

Palec lewej ręki trzyma jakiś dźwięk na wybranej strunie, np.G3. Prawa ręka gra flażolet piórkiem. Obracamy dłoń w nadgarstku nieznacznie w prawo, tak aby powierzchnia piórka była ustawiona do strun pod kątem ok. 45 - 60o. Lewym brzegiem piórka trącamy strunę G3 (koniec piórka ześlizguje się po strunie). Momentalnie lewy brzeg kciuka muska drgającą strunę. Powstaje charakterystyczny pisk, czyli flażolet wymuszony. Możesz go wydobyć w kilku miejscach na strunie. Odnajdziesz te miejsca metodą prób i błędów, szukaj jednak np. nad środkową przystawką lub między nią a przystawką przy gryfie.

Piękne flażolety wymuszone są częstym elementem gry wielu gitarzystów, m.in. Joe Satrianiego, Steve Vai`a czy Matthiasa Jabsa (Scorpions).

Ściągnij przykład na Flażolety wymuszone w mp3 (58 KB)


IV. Rozwijanie umiejętności rytmicznych w grze

Można wykonywać wiele różnych ćwiczeń rytmicznych, bazujących na grze pojedynczymi dźwiękami, akordami czy power chordami. Wybrałem kilka przykładowych ćwiczeń, w których zagramy fragmenty akompaniamentu gitarowego (riff, akordy).

Przykład 1

Gramy piórkiem power chordy C5 i D5 biciem zwanym "konikiem"

E1-----|----------------------------|----------------------------|
H2-----|----------------------------|----------------------------|
G3-----|----------------------------|----------------------------|
D4--5-5|-5--5-5-5--5-5-5--5-5-5--7-7|-7--7-7-7--7-7-7--7-7-7-----|
A5--3-3|-3--3-3-3--3-3-3--3-3-3--5-5|-5--5-5-5--5-5-5--5-5-5-----|
E6-----|----------------------------|----------------------------|

 *-----|-x------x------x------x-----|-x------x------x------x-----|

Rytm ten jest często stosowany w muzyce rockowej, m.in. przez zespół Iron Maiden, np. w utworze "Run to the hills" (tylko w znacznie szybszym tempie).

Przykład 2

Gramy power chord C5 biciem, w którym w takcie są dwa uderzenia akcentowane, zagrane pełnym brzmieniem. Pozostałe uderzenia w struny są tłumione.

E1-----------------------------------------|
H2-----------------------------------------|
G3-5----5----5----5----5----5----5----5----|
D4-5----5----5----5----5----5----5----5----|
A5-3----3----3----3----3----3----3----3----|
E6-----------------------------------------|

 *-x---------x---------x---------x---------|

Bicie często spotykane w muzyce rockowej, np. w utworze Joe Satrianiego "Crushing day".

Przykład 3

Riff typowy dla trash metalu zbudowany w oparciu o akcentowane power chords przedzielone miarowymi, tłumionymi uderzeniami w pustą strunę. Osoby dłużej grające mogą próbować zagrać dźwięki tłumione pustej struny dwukrotnie zagęszczone.

E1-------------------------------------------------|
H2-------------------------------------------------|
G3-------------------------------------------------|
D4-------------------------------------------------|
A5-2---2-------3--------5--------6--------5--------|
E6-0---0--0-0--1--0--0--3--0--0--4--0--0--3-0--0---|

 *-x-----------x-----------x-----------x-----------|

Ściągnij przykład na Trash w mp3 (197 KB)

Przykład 4

Do ćwiczenia rytmiki naszej gry doskonale nadają się niektóre motywy muzyczne, grane na pojedynczych strunach. Jednym z nich, choć niezbyt łatwym jest słynne intro utworu "Weasted years" zespołu Iron Maiden. Oto jego fragment.

E1-12-000000-7-000000-8-00000-5-000000-7-000-3-00--
H2-------------------------------------------------
G3-------------------------------------------------
D4-------------------------------------------------
A5-------------------------------------------------
E6--x-----x-----x-----x----x-----x-----x-----x-----

Fragment ten, jak i całość zagrywki wymagają dobrego wyczucia rytmu i sprawnego piórkowania w obie strony (góra-dół). Dla mniej wprawnych - próbujcie najpierw zagrać we właściwym rytmie dźwięki: 12, 7, 8, 5, 5, 3, pomijając zera.


Podsumowanie

Myślę, że artykuł ten uzmysławia wszystkim adeptom gry na gitarze, jak ważną rolę odgrywa prawa ręka. To ona, palcami czy piórkiem, nadaje muzyce rytmikę. To ona daje bogactwo artykulacji dźwięku. Pozwala uzyskać ciekawe efekty urozmaicające akompaniament.

Dobre opanowanie techniki prawej ręki jest bardzo trudne i wymaga lat systematycznej, mozolnej pracy.

Zapraszam więc do ćwiczeń.
Pozdrawiam!
Jarek vel rodzina123
17-08-2006r.

Następny artykuł: Wybrane bicia gitarowe »

Wszelkie materiały i wypowiedzi zamieszczone na www.chords.pl są własnością ich autorów.